De 20e eeuw en verder

Na de restauratie door de architect C.B. Posthumus Meyes tussen 1894 en 1912 waarbij vooral aan de torenstomp wordt gewerkt en de vrijkomende westgevel aan de hand van oude prenten weer herbouwd.

In de jaren 1959-1980 ondergaat de Nieuwe Kerk de grootste restauratie uit haar lange geschiedenis. Tijdens deze restauratie is De Nieuwe Kerk gesloten voor de eredienst.

Als zij begin 1980 opnieuw haar deuren opent, blijk de eigenaar van het gebouw, de Hervormde Gemeente, de kosten voor onderhoud en beheer niet langer te kunnen dragen. Even doemt het schrikbeeld op dat het met zoveel zorg gerestaureerde gebouw vaker gesloten dan open zal zijn. Om dat te voorkomen is in 1979 de Nationale Stichting De Nieuwe Kerk opgericht en gaandeweg weet deze stichting de kerk om te toveren in een actief en bloeiend cultuurcentrum.

Met name door het actieve tentoonstellingsbeleid is De Nieuwe Kerk uitgegroeid tot hét voorbeeld van een geslaagde herbestemming voor een historisch gebouw dat zijn oorspronkelijke functie heeft verloren. Het gebouw biedt ook plaats aan muzikale activiteiten. De twee schitterende historische orgels maken de kerk tot ideale locatie voor orgel- en koorconcerten. Met grote regelmaat spelen er beroemde organisten. De kerst- en Nieuwjaarsconcerten zijn inmiddels uitgegroeid tot een jaarlijks terugkerend evenement, druk bezocht door een trouw publiek.

Al vele jaren wordt het zakkingsgedrag van de fundering gemonitord en in de afgelopen jaren blijkt de fundering van de grafkelder en van de tien omliggende pijlers in de kooromgang steeds sneller te zakken ten opzichte van de andere pijlers. In 2006 is besloten om alle tien de pijlers en de grafkelder te voorzien van een nieuwe fundering, ontworpen door de bekende Amsterdamse restauratieconstructeur ir. de Beaufort.